श्री गुरु चरित्र अवतरणिका| Shree Guru charitra Avatarnika| The Spiritual Indians

December 10, 2019

श्री गुरु चरित्र अवतरणिका

श्रीगणेशाय नमः I श्रीसरस्वत्यै नमः I

श्रीगुरुदेवदत्तात्रेयचरणारविन्दाभ्यां नमः I

गुरुर्ब्रह्मा गुरुर्विष्णुः गुरुर्देवो महेश्वरः I

गुरुरेव परं ब्रह्म तस्मै श्रीगुरवे नमः I I ॐ I I

श्रोते व्हावे सावधान I श्रीगुरुचरित्राध्याय एकावन्न I

ऐकोनि नामधारकाचे मन I ब्रह्मानंदी निमग्न पै I I १ I I

सेवूनि गुरूचरित्रामृत I नामधारक तटस्थ होत I

अंगी धर्म-पुलकांकित I रोमांचही ऊठती I I २ I I

कंठ झाला सद्गदित I गात्रे झाली संकपित I

विवर्ण भासे लोकांत I नेत्री वहाती प्रेमधारा I I ३ I I

समाधिसुखे न बोले I देह अणुमात्र न हाले I

सात्विक अष्टभाव उदेले I नामधारक-शिष्याचे I I ४ I I

देखोनि सिद्ध सुखावती I समाधि लागली यासी म्हणती I

सावध करावा मागुती I लोकोपकाराकारणे I I ५ I I

म्हणोनि हस्ते कुरवाळिती I प्रेमभावे आलिंगिती I

देहावरी ये ये म्हणती I ऐक बाळा शिष्योत्तमा I I ६ I I

तू तरलासि भवसागरी I रहासी ऐसा समाधिस्थ जरी I

ज्ञान राहील तुझ्या उदरी I लोक तरती कैसे मग I I ७ I I

याकारणे अंतःकरणी I धृढता असावी श्रीगुरुचरणी I

बाह्य देहाची रहाटणी I शास्त्राधारे करावी I I ८ I I

तुवां विचारिले म्हणोनि I आम्हां आठवली अमृताची वाणी I

तापत्रयाते करी हानि I ऐशी अनुपम्या प्रगटली I I ९ I I

तुजमुळे आम्हां आठवले I तुवां आम्हां बरवे केले I

त्वांही एकाग्रत्वे ऐकिले I आता हेंच विस्तारी I I १० I I

नामधारका ऐशियापरी I सिद्ध सांगती परोपरी I

मग तो नेत्रोन्मीलन करी I कर जोडोनि उभा ठाके I I ११ I I

म्हणे कृपेचे तारू I तूंचि या विश्वास आधारू I

भवसागर पैलपारु I तूंचि करिसी श्रीगुरुराया I I १२ I I

ऐसे नामधारक विनवीत I सिद्धाचे चरणी लागत I

म्हणे श्रीगुरूचरित्रामृत I अवतरणिका मज सांगा I I १३ I I

या श्रीगुरूचरित्रामृती I अमृताहूनि परामामृती I

भक्तजनांची मनोवृत्ति I बुडी देवोनि स्थिरावली I I १४ I I

मी अतृप्त आहे अजूनि I हेचि कथा पुनः सुचवोनि I

अक्षयामृत पाजूनि I आनंदसागरी मज ठेवा I I १५ I I

बहु औषधींचे सार काढोन I त्रैलोक्यचिंतामणी रसायण I

संग्रह करिती विचक्षणे I तैसे सार मज सांगा I I १६ I I

ऐकोनि शिष्याची प्रार्थना I आनंद सिद्धाचिया मना I

म्हणती बाळका तुझी वासना I अखंड राहो श्रीगुरूचरित्री I I १७ I I

श्रीगुरूचरित्राची ऐका I सांगेन आतां अवतरणिका I

प्रथमपासूनि सारांश निका I एकवन्नाध्यायपर्यंत I I १८ I I

प्रथमाध्यायी मंगलाचरण I मुख्य देवतांचे असे स्मरण I

श्रीगुरूमूर्तीचे दर्शन I भक्ताप्रती जाहले I I १९ I I

द्वितीयाध्यायी ब्रह्मोत्पत्ती I चारी युगांचे भाव कथिता I

श्रीगुरुसेवा दीपकाप्रती I घडली ऐसे कथियेले I I २० I I

नामधारका अमरजासंगमा I श्रीगुरू नेती आपुले धामा I

अंबरीष दुर्वास यांचा महिमा I तृतीयाध्यायी कथियेला I I २१ I I

चतुर्थाध्यायी अनसूयेप्रती I छळावया त्रैमूर्ति येती I

परी तियेचे पुत्र होती I स्तनपान करिती आंनदे I I २२ I I

पंचमी श्रीदत्तात्रेय धरी I स्वये अवतार पीठापुरी I

' श्रीपाद-श्रीवल्लभ ' नामधारी I तीर्थयात्रेसी निघाले I I २३ I I

सहाव्यांत लिंग घेऊनि I रावण जातां गोकर्णी I

विघ्नेश्वरे विघ्न करूनि I स्थापना केली त्याची I I २४ I I

गोकर्णमहिमा असंख्यात I रायाप्रती गौतम सांगत I

चांडाळी उद्धरिली अकस्मात I सातव्या अध्यायी वर्णिती I I २५ I I

माता पुत्र जीव देत होतीं I तयांप्रती गुरु कथा सांगती I

शनिप्रदोष व्रत देती I ज्ञानी करिती अष्टमीं I I २६ I I

नवमाध्यायीं रजकाप्रती I कृपाळू गुरु राज्य देती I

दर्शन देऊं म्हणती पुढती I गुप्त झाले मग तेथें I I २७ I I

तस्करीं मारिला भक्त ब्राह्मण I तस्करां वधिती श्रीगुरु येऊन I

ब्राह्मणाला प्राणदान I देती दशमाध्यायांत I I २८ I I

" माधव " ब्राह्मण करंजपुरीं I " अंबा " नामें त्याची नारी I

'नरसिंह-सरस्वती ' तिचे उदरीं I एकादशीं अवतरले I I २९ I I

द्वादशाध्यायी मातेप्रति I ज्ञान कथूनि पुत्र देती I

काशीक्षेत्रीं सन्यास घेती I यात्रा करिती उत्तरेची I I ३० I I

माता-पित्यांतें करंजपुरी I भेटोनि येती गोदातीरीं I

कुक्षिव्यथेच्या विप्रावरी I कृपा करिती त्रयोदशीं I I ३१ I I

क्रूर यवनाचें करूनि शासन I सायंदेवास वरदान I

देती श्रीगुरु कृपा करून I चौदाविया अध्यायीं I I ३२ I I

पंचदशीं श्रीगुरूमूर्ति I तीर्थे सांगती शिष्यांप्रती I

यात्रे दवडूनि गुप्त होती I वैजनाथी श्रीगुरू I I ३३ I I

षोडशीं ब्राह्मणा गुरुभक्ति I कथूनि दिधली ज्ञानशक्ति I

श्रीगुरू आले भिल्लवडीप्रती I भुवनेश्वरी-संनिध I I ३४ I I

भुवनेश्वरीला मूर्ख ब्राह्मण I जिव्हा छेदोनि करी अर्पण I

त्यास श्रीगुरुंनीं विद्या देऊन I धन्य केला सप्तदशीं I I ३५ I I

घेवडा उपटूनि दरिद्रियाचा I कुंभ दिधला हेमाचा I

वर्णिला प्रताप श्रीगुरूचा I अष्टादशाध्यायांत I I ३६ I I

औदुम्बराचें करूनि वर्णन I योगिनींस देऊनि वरदान I

गाणगापुरास आपण I एकुणविंशीं श्रीगुरू गेले I I ३७ I I

स्त्रियेचा समंध दवडून I पुत्र दिधले तिजला दोन I

एक मरतां कथिती ज्ञान I सिद्धरुपें विसाव्यांत I I ३८ I I

तेचि कथा एकविंशीं I प्रेत आणिलें औदुम्बरापाशीं I

श्रीगुरू येऊनि तेथे निशीं I पुत्र उठविती कृपाळू I I ३९ I I

भिक्षा दरिद्र्या घरी घेती I त्याची वंध्या महिषी होती I

तीस करून दुग्धवती I बेविसाव्यांत वर दिधला I I ४० I I

तेविसाव्यांत श्रीगुरूस I राजा नेई गाणगापुरास I

तेथे उद्धरती राक्षस I त्रिविक्रम करी गुरुनिंदा I I ४१ I I

भेटो जाती त्रिविक्रमा I दाविती विश्वरूपमहिमा I

विप्र लागे गुरुपादपद्मा I चोविसाव्यांत वर देती I I ४२ I I

म्लेन्च्छापुढें वेद म्हणती I विप्र ते त्रिविक्रमा छळती I

त्याला घेऊनि सांगातीं I गुरूपाशी आला पंचविशीं I I ४३ I I

सव्विसाव्यांत तया ब्राह्मणा I श्रीगुरू सांगती वेदरचना I

त्यागा म्हणती वादकल्पना I परी ते उन्मत्त नायकती I I ४४ I I

सत्ताविशीं आणूनि पतिता I विप्रासीं वेदवाद करितां I

कुंठित करोनि शापग्रस्ता I ब्रह्मराक्षस त्यां केलें I I ४५ I I

अष्टाविंशीं तया पतिता I धर्माधर्म सांगोनि कथा I

पुनरपि देऊनि पतितावस्था I गृहाप्रती दवडिला I I ४६ I I

एकोनत्रिंशीं भस्मप्रभाव I त्रिविक्रमा कथिती गुरुराव I

राक्षसा उद्धरी वामदेव I हा इतिहास तयांतचि I I ४७ I I

त्रिंशाध्यायीं पति मरतां I तयाची स्त्री करी बहु आकांता I

तीस श्रीगुरू नाना कथा I कथूनि शांतवूं पहाती I I ४८ I I

एकतिसाव्यांत तेचि कथा I पतिव्रतेचे धर्म सांगतां I

सद्गमनप्रकार बोधिता I तें स्त्रियेतें जग्दगुरू I I ४९ I I

सहगमनीं निघतां सती I श्रीगुरूस झाली नमस्कारिती I

आशीर्वाद देवोनि तिचा पति I बत्तिसाव्यांत उठविला I I ५० I I

तेत्तिसाव्यांत रुद्राक्षधारण I कथा कुक्कुट-मर्कट दोघेजण I

वैश्य-वेश्येचें कथन I करिती रायातें पराशर I I ५१ I I

रुद्राध्यायमहिमा वर्णन I चौतिसाव्यांत निरुपण I

राजपुत्र केला संजीवन I नारद भेटले रायातें I I ५२ I I

पंचत्रिन्शत्प्रसंगांत I कचदेवयानी कथा वर्तत I

आणिक सोमवारव्रत I सीमंतिनीच्या प्रसंगें I I ५३ I I

छत्तिसीं ब्रह्मनिष्ठ ब्राह्मणा I स्त्रियेनें नेलें परान्नभोजना I

कंटाळूनि धरिती श्रीगुरूचरणा I त्याला कर्ममार्ग सांगती I I ५४ I I

सप्तत्रिंशीं नाना धर्म I विप्रा सांगोनि ब्रह्मकर्म I

प्रसन्न होऊनि वर उत्तम I देती श्रीगुरु तयातें I I ५५ I I

अष्टत्रिंशीं भास्कर ब्राह्मण I तिघांपुरतें शिजवी अन्न I

जेविले बहु ब्राह्मण I आणि गांवचे शूद्रादि I I ५६ I I

सोमनाथाची गंगा युवती I साठ वर्षांची वंध्या होती I

तीस दिधली पुत्रसंतति I एकुणचाळिसावे अध्यायीं I I ५७ I I

नरहरीकरवीं शुष्ककाष्ठा I अर्चवूनि दवडिलें त्याच्या कुष्ठा I

शबरकथा शिष्य-वरिष्ठां I चाळिसाव्यांत सांगती I I ५८ I I

एकेचाळिशीं सायंदेवा I हस्ते घेती श्रीगुरू सेवा I

ईश्वर पार्वतीसंवाद बरवा I काशीयात्रा निरुपण I I ५९ I I

पुत्रकलत्रेसीं सायंदेव I येऊनि करिती श्रीगुरूस्तव I

त्याला कथिती यात्राभाव I वरही देती एकेचाळिसीं I I ६० I I

बेचाळिसीं अनंतव्रत I धर्मराया कृष्ण सांगत I

तेचि कथा सायंदेवाप्रत I सांगोनि व्रत करविती I I ६१ I I

त्रेचाळिसीं तंतुकार भक्तासी I श्रीपर्वत दावूनि क्षणेंसीं I

शिवरात्रि-पुण्यकथा त्यासी I विमर्षण राजाची कथियेली I I ६२ I I

चव्वेचाळिसीं कुष्ठी ब्राह्मण I आला तुळजापुराहून I

त्याला करवूनि संगमी स्नान I कुष्ठ नासूनि ज्ञान देती I I ६३ I I

कल्लेश्वर हिप्परगे ग्रामास I श्रीगुरू भेटती नरहरी कवीस I

आपुला शिष्य करिती त्यास I पंचेचाळिसावे अध्यायी I I ६४ I I

शेचाळिसीं दिवाळी सण I गुरूसी आमंत्रिती सात जण I

तितुकी रूपे धरुनि आपण I गेले, मठिंही राहिले I I ६५ I I

सत्तेचाळिसीं शूद्रशेतीं I त्याचा जोंधळा कापूनि टाकिती I

शतगुणे पिकवूनि पुढती I आनंदविलें तयातें I I ६६ I I

अठ्ठेचाळिसीं श्रीगुरूमूर्ति I अमरजासंगममाहात्म्य कथिती I

स्नान करवूनि दवडिती I कुष्ठ दैवार्जिती रत्नाबाईचें I I ६७ I I

ईश्वरपार्वती संवाद शुद्ध I मंत्रराज गुरुगीता प्रसिद्ध I

नामधारका सांगे सिद्ध I एकूणपन्नासावे अध्यायीं I I ६८ I I

म्लेंच्छाचा स्फोटक दवडिती I भक्तीस्तव त्याचे नगरा जाती I

पुढे श्रीपर्वतीं भेटों म्हणती I पन्नासावे अध्यायीं I I ६९ I I

एकावन्नांत गुरुमूर्ति I देखोनियां क्षितीं पापप्रवृत्त्ति I

उपद्रवितील नानायाती I म्हणोनि गुप्तरूपें रहावे I I ७० I I

ऐसा करूनि निर्धार I शिष्यांसी सांगती गुरुवर I

आजि आम्ही जाउं पर्वतावर I मल्लिकार्जुनयात्रेसी I I ७१ I I

ऐसें ऐकूनि भक्तजन I मनीं होती अति उद्विग्न I

शोक करिती आक्रंदोन I श्रीगुरूचरणीं लोळती I I ७२ I I

इतुकें पाहूनि गुरुमूर्ति I वरदहस्तें तया कुरवाळिती I

मद्भजनीं धरा आसक्ति I मठधामी राहोनियां I I ७३ I I

ऐसें बोधूनि शिष्यांसी I गुरु गेले कर्दळीवनासी I

नाविकमुखें सांगूनि गोष्टीसी I निजानंदीं निमग्न होती I I ७४ I I

ऐसें अपार श्रीगुरूचरित्र I अनंत कथा परम पवित्र I

त्यांतील एकावन्न अध्याय मात्र I प्रस्तुत कथिले तुजलागीं I I ७५ I I

सिद्ध म्हणे नामधारका I तुज कथिली अवतरणिका I

श्रीगुरू गेले वाटती लोकां I परी गुरु गुप्त असती गाणगापुरीं I I ७६ I I

कलियुगीं अधर्म वृद्धि पावले I म्हणोनि श्रीगुरू गुप्त झाले I

भक्तजनांला जैसे पहिले I तैसेच भेटती अद्दापि I I ७७ I I

हे अवतरणिका सिद्ध माला I श्रीगुरू भेटती जपे त्याला I

जैसा भावार्थ असे आपुला I तैसी कार्ये संपादिती I I ७८ I I

नामधारका तूं शिष्य भला I अवतरणिकेचा प्रश्न केला I

म्हणोनि इतिहाससारांशाला I पुनः वदलों सत्शिष्या I I ७९ I I

पूर्वी ऐकिलें असेल कानीं I त्यांतें तात्काळ येईल ध्यानीं I

इतरां इच्छा होईल मनीं I श्रीगुरूचरित्रश्रवणाची I I ८० I I

ऐसी अवतरणिका जाण I तुज कथिली कथांची खूण I

इचें सतत करितां स्मरण I कथा अनुक्रमें स्मरतसे I I ८१ I I

ऐसें वदे सिद्धमुनि I नामधारक लागे चरणीं I

विनवीतसे कर जोडोनि I तुझे वचनें सर्वसिद्धि I I ८२ I I

आता असे विनवणी I श्रीगुरू-सप्ताहपारायणी I

किती वाचावे प्रतिदिनीं I हें मज सांगा श्रीगुरुराया I I ८३ I I

सिद्ध म्हणती नामधारका I तुवां प्रश्न केला निका I

परोपकार होईल लोकां I तुझ्या प्रश्नेंकरोनियां I I ८४ I I

अन्तःकरण असतां पवित्र I सदाकाळ वाचावें गुरुचरित्र I

सौख्य होय इहपरत्र I दुसरा प्रकार सांगेन I I ८५ I I

सप्ताह वाचावयाची पद्धती I तुज सांगों यथास्थिती I

शुचिर्भूत होवोनि शास्त्ररीतीं I सप्ताह करितां बहु पुण्य I I ८६ I I

दिनशुद्धि बरवी पाहून I आवश्यक स्नानसंध्या करून I

पुस्तक वाचावयाचें स्थान I रंगवल्लादि शोभा करावी I I ८७ I I

देशकालादि संकल्प करून I पुस्तकरुपी श्रीगुरुचें पूजन I

यथोपचारेंकरून I ब्राह्मणासही पूजावें I I ८८ I I

प्रथम दिवसापासोन I बसावया असावें एक स्थान I

अततत्वार्थ भाषणी धरावे मौन I कामादि नियम राखावे I I ८९ I I

दीप असावे शोभायमान I देव-ब्राह्मणा-वडिलां वंदून I

पूर्वोत्तर मुख करून I वाचनीं आरंभ करावा I I ९० I I

सप्त संख्या अध्याय प्रथम दिनीं I अष्टादश द्वितीय दिनीं I

अष्टाविंशति तृतीय दिनीं I चतुर्थ दिवशीं चौतीस पैं I I ९१ I I

सदतीसपर्यंत पांचवे दिनीं I त्रेचाळीसवरी सहावे दिनीं I

सप्तमीं एकावन्न वाचोनि I अवतरणिका वाचावी I I ९२ I I

नित्य पाठ होतां पूर्ण I करावें उत्तरांग-पूजन I

श्रीगुरुतें नमस्कारून I उपहार कांहीं करावा I I ९३ I I

याप्रकारें करावें सप्त दिन I रात्रीं करावें भूमिशयन I

सारांश शास्त्राधारेंकरून I शुचिर्भूत असावें I I ९४ I I

एवं होतां सप्त दिन I ब्राह्मणसुवासिनी-भोजन I

यथाशक्त्या दक्षिणा देऊन I सर्व संतुष्ट करावे I I ९५ I I

ऐसें सप्ताह-अनुष्ठान I करीतां होय श्रीगुरूदर्शन I

भूतप्रेतादि-बाधा निरसन I होवोनि, सौख्य होतसे I I ९६ I I

ऐसें सिद्धाचें वचन ऐकोनि I नामधारक लागे चरणीं I

म्हणे बाळाची आळी पुरवोनि I कृतकृत्य केलें गुरुराया I I ९७ I I

श्रोते म्हणती वंदूनि पायीं I श्रीगुरू केली बहु नवलाई I

बाळका अमृत पाजी आई I तैसें आम्हां पाजिलें I I ९८ I I

प्रति अध्याय एक ओंवी I ओंविली रत्नमाळा बरवी I

मनाचे कंठीं घालितां, पदवी I सर्वार्थाची पाववीत I I ९९ I I

सिद्धाचें वचन रत्नखाणी I त्यांतूनि नामधारक रत्नें आणी I

एकावन्न भरोनि रांजणीं I भक्त-याचकां तोषविलें I I १०० I I

किंवा सिद्ध हा कल्पतरू I नामाधारकें पसरिला करू I

यांइच्छा करोनि परोपकारु I भक्तांकरितां बहु केला I I १०१ I I

किंवा सिद्धमुनि बलाहक I नामधारक शिष्य चातक I

मुख पसरोनि, बिंदू एक I मागतां, अपार वर्षला I I १०२ I I

तेणें भक्तां अभक्तां फुकाचा I सकळां लाभ झाला अमृताचा I

हृदयकोश खळजनांचा I पाषाणसमही पाझरे I I १०३ I I

श्रीगुरुरायाचे धरुं चरण I सिद्धमुनीतें करूं वंदन I

नामधारका करूं नमन I ऐसें करीं नारायणा I I १०४ I I

श्रीगुरुरूपी नारायणा I विश्वंभरा दीनोद्धारणा I

आपण आपली दावूनि खुणा I गुरुशिष्यरूपें क्रीडसी I I १०५ I I

I I इति श्रीगुरूचरित्रामृते, परमकथाकल्पतरौ, श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे

एकपंचाशदध्यायसारे अवतरणिका नाम द्विपंचाशत्तमोSध्यायः I I

श्रीगुरूदत्तात्रेयार्पणमस्तु I I श्रीगुरुदेवदत्त I I